Pierwsza wizyta u logopedy

Wybierający się do logopedy po raz pierwszy, mogą być zaskoczeni formułą tego spotkania. Pojawiają się takie pytania, jak: 

"Po co sprawdzać, jak dziecko je albo pije?" 

"Co ma terapia logopedyczna do postawy?" 

"Zabawa na dywanie to ma być diagnoza?"

Warto więc zaprezentować swoje metody pracy podczas pierwszej wizyty. Mogą się one znacząco różnić, w zależności od wieku czy choćby charakteru badanego.

1. WYWIAD - niezbędna sprawa w kontekście określenia potencjalnych przyczyn istniejących trudności z rozwojem mowy czy wymową. Poznanie przyczyny jest niezwykle ważne dla wyznaczenia programu terapii, dobrania pomocy dydaktycznych i materiałów. Często informacje z wywiadu właśnie wskazują owe przyczyny lub stanowią wskazówki do ich poznania.
   W przypadku dzieci, logopeda musi być zapoznany z przebiegiem ciąży, okresu okołoporodowego oraz niemowlęcego, rozwoju motorycznego, sposobów karmienia, pojawiających się chorób - nie tylko u samego dziecka, ale również u innych członków rodziny. Przykładem mogą być przewlekłe choroby układu oddechowego w okresie wczesnodziecięcym, przyczyniające się do utrwalenia oddychania przez usta. Ten tym oddychania jest jedną z pierwszych rzeczy, które logopeda odnotowuje po wejściu dziecka do gabinetu, a która często przyczynia się do nieprawidłowej artykulacji.
   
   
   Ważną kwestią jest współpraca z innymi specjalistami, jeśli z ich wsparcia się korzysta. Niejednokrotnie zabiegi jednych i drugich mogą utrudniać poczynienie postępów w terapii. Z drugiej strony, nawiązanie współpracy z innymi specjalistami może przyczynić się do efektywniejszego działania terapeutów.
   Bez względu na wiek osoby obejmowanej diagnozą, do przeprowadzenia wnikliwej oceny potrzebne będą dokumenty dotyczące przebytych chorób lub hospitalizacji, wszelkiego rodzaju wyniki badań (słuchu, neuroobrazowania, konsultacji neurologicznych, psychologicznych, ortodontycznych, laryngologicznych, fizjoterapeutycznych). Jeżeli dotychczas była już prowadzona przez innego specjalistę terapia logopedyczna, istotne są informacje, co dotychczas zostało wypracowane. 
   
   
   
   
2. BADANIE LOGOPEDYCZNE - należy zwrócić uwagę na odmienność stosowanych form i  technik przy diagnozie dzieci oraz dorosłych. Coś, co może wyglądać na zabawę specjalisty z dzieckiem, jest niezbędne do nawiązania kontaktu terapeutycznego, poznania preferowanych form pracy i motywacji malucha, zachęcenia go do spontanicznej wypowiedzi, jakiejkolwiek aktywności słownej. Nieco starsze dzieci chętnie pracują w formie "stolikowej", przy powszechnie znanym kwestionariuszu obrazkowym lub - jeśli umiejętności już na to pozwalają - odczytywaniu poszczególnych próbek diagnostycznych.
   
   
   Coś do jedzenia (np. serek, kawałek jabłka, herbatniki, kawałek chleba ze skórką) i picia dla dziecka - najlepiej coś ulubionego, w ulubionej butelce, z ulubioną łyżeczką - potrzebne jest do oceny sposobu przyjmowania i spożywania pokarmó oraz napojow. Ich ocena pozwala na ustalenie m.in. sposobu życia, połykania, pracy języka i innych narządów traktu ustno-twarzowego. To, w jaki sposób one pracują podczas czynności fizjologicznych (prymarnych), determinuje późniejszą pracę tych narządów podczas mówienia.
   Podstawa natomiast wyznacza sposób, w jaki układa się język - a to, jaką pozycję spoczynkową przyjmuje język, narzuca sposób, w jaki język pracuje.
   
   
   
   
   W trakcie badania logopedycznego ocenia się między innymi: budowę anatomiczną i sprawność narządów mowy (w tym wędzidełka: wargowe, podjęzykowe, podniebienie, warunki zgryzowe), artykulację głosek oraz występujące z nimi współruchy zmianami napięcia mięśni twarzy, szyi, barków, funkcje prymarne (odruchowe reakcje oralne, oddech, ssanie, żucie, połykanie, autostymulacje, autozabawy orofacjalne, mimika twarzy, parafunkcje), praksję oralną, prozodię mowy (rytm, melodia, akcent), fonację (sposobu tworzenia głosu),  poziom rozwoju psychoruchowego: lateralizacji, sposobu konstruowania zdań i dłuższych form wypowiedzi, funkcji wzrokowych, słuchowych, lewopółkulowych, pamięci, myślenia przyczynowo-skutkowego, kategoryzacji, linearnego porządkowania elementów, powtarzania, rozumienia mowy, nazywania, postawę w czasie mówienia.
   
   
   
   
   
   
3. KONTRAKT TERAPEUTYCZNY - dla niektórych dodatkowy papierek do podpisania, dla mnie standard przy korzystaniu z pomocy jakiegokolwiek specjalisty. Obie strony powinny znać swoje zobowiązania oraz prawa, które warunkują efektywność terapii. Pisemne poświadczenie, że się z tymi warunkami zapoznano jest nieobciążające, a zapewnia przejrzystość zasad podejmowanej współpracy.
   
   

Należy mieć na uwadze fakt, iż diagnoza to złożony proces.
W czasie pierwszego spotkania możemy nie być w stanie wyczerpująco odpowiedzieć na wszystkie pytania, ale spotkanie to jest fundamentem efektywnej terapii logopedycznej. Dlatego też w toku postępowania terapeutycznego dzielę się z kolejnymi spostrzeżeniami, uwagami, na co również liczę ze strony dorosłych i opiekunów.