PRZYIMKI - ROZWIJANIE ROZUMIENIA I STOSOWANIA

Wyrażenia przyimkowe to kłopotliwe zagadnienie dla dzieci z ORM, afazją czy niepełnosprawnością intelektualną. Niejednokrotnie trzeba licznych...naprawdę LICZNYCH powtórzeń -  i w przestrzeni, i na materiale obrazkowym - by wypracować rozumienie choćby kilku wybrach. Każde dziecko potrzebuje indywidualnego programu wprowadzania przyimków, dlatego też proponuję kilka, dotychczas skutecznych :) Dla niektórych mogą to być oczywistości, ale inni mogą znaleźć choćby jedną użyteczną propozycję, dlatego też zachęcam do zapoznania się z wszystkimi.

NAJPIERW KONKRET

W znakomitej większości dzieciaki z zaburzeniami rozwoju mowy (o różnym podłożu) mają trudności w rozróżnianiu przyimków w przestrzeni - nie mówiąc już o materiale obrazkowym. 

Dlatego też warto zacząć od dużych obiektów, np. misia i krzesła.

1. Przykładowo prezentujemy misia:

NA KRZEŚLE

NAD KRZESŁEM ("wysoko, wysoko, tak, że nie dotyka krzesełka")

POD KRZESŁEM

2. Utrwalamy, dając wybór. Kładziemy misia pod krzesłem i pytamy: "Miś jest na krześle, czy pod krzesłem"?

3. Następnie prosimy, by dziecko samo ustawiło misia, np. NAD KRZESŁEM

4. Kładziemy misia kolejno: NAD KRZESŁEM, POD KRZESŁEM, NA KRZEŚLE i pytamy, gdzie jest miś.

Później możemy manipulować mniejszymi elementami, np. w domku dla lalek.

ROZEJRZYJ SIĘ

Małym ułatwieniem jest poświęcenie dosłownie kilku minutek na uzmysłowienie dziecku, co tak naprawdę "ZA" czy "PRZED" może znaczyć. "Powiedz, co jest ZA tobą? Odwróć się, tak, ZA siebie. Co widzisz ZA sobą?". Ruch odwrócenia głowy, nazwanie obiektów, które są - w tym przypadku - za plecami, nieco wyraźniej obrazują oczekiwane przez nas "dziwne wyrażenia" :)

PORUSZAJMY SIĘ

Dzieci chętnie ustawiają się w różnych pozycjach i do tego motrzebują ruchu! Dlatego też miłą odmianą jest dorosły, który staje się mostem (w pozycji czworaczej) i prosi, by dziecko ustawiło się:

POD MOSTEM, NA MOŚCIE, z rękami NAD MOSTEM.

MATERIAŁ OBRAZKOWY

Pozostaje nam jeszcze różnicowanie wyrażeń przyimkowych na materiale obrazkowym.

Zaczynamy od nazwania poszczególnych pozycji. Wykorzystuję obrazki z "Całościowego badania logopedycznego" Emiluty-Rozyi, bo uważam, że są przejrzyste i dzieci ładnie na nich pracują.

Następnie prosimy o wskazanie: "Pokaż piłkę pod szafą", "Pokaż piłkę przed szafą".

Na koniec najlepiej, by po pokazaniu dziecku obrazka, podało ono wyrażenie przyimkowe. Trzeba być czujni, bo spryciarze na pytanie: "Gdzie jest piłka na tym obrazku?", pokazują palcem z dumną odpowiedzią: "TUTAJ!" :)

Na podsumowanie proponuję obrazek LOGOPASJI. Do ilustracji dołączone są obrazki ptaków. Po zalaminowaniu proszę o położenie ptaszka POD słupem, NAD linami, NA płocie itd.

ZADANKO DOMOWE - KARTA PRACY

...czyli to co tygryski lubią najbardziej! A raczej to, co czasami niestety trzeba utrwalić. Polecam jednak przede wszystkim powiedzieć rodzicom o tym, że teraz przyimkami się zajmujemy. Wtedy w domu mogą wykorzystać codzienne sytuacje do podkreślania przyimków i utrwalania ich.